Theo Viện Da liễu Hoa Kỳ (AAD), mụn trứng cá là một trong những vấn đề da liễu thường gặp nhất, ảnh hưởng tới khoảng 50 triệu người Mỹ mỗi năm. Mụn thường bùng phát mạnh ở tuổi dậy thì do sự biến động nội tiết tố, nhưng thực tế, tình trạng này hoàn toàn có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, kể cả người trưởng thành.
Mụn hình thành khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi dầu thừa, tế bào chết, bụi bẩn hoặc vi khuẩn Cutibacterium acnes. Các yếu tố như căng thẳng, chế độ ăn uống, di truyền, rối loạn nội tiết và môi trường sống đều có thể làm tình trạng mụn nặng hơn. Một số dạng mụn phổ biến gồm:
-
Mụn đầu trắng: Lỗ chân lông bị bít kín.
-
Mụn đầu đen: Lỗ chân lông mở, dầu bị oxy hóa chuyển màu đen.
-
Mụn viêm: Sưng đỏ, đau, có thể chứa mủ.
-
Mụn bọc/nang: Viêm sâu, dễ để lại sẹo.
Tuy nhiên, bên cạnh thông tin khoa học, ngoài kia vẫn tồn tại nhiều lời khuyên truyền miệng sai lầm khiến việc điều trị mụn không hiệu quả, thậm chí tệ hơn. Dưới đây là những hiểu lầm phổ biến nhất về mụn — kèm sự thật khoa học đằng sau.
1. “Mụn sẽ tự khỏi”
Sự thật: Một số mụn nhỏ có thể tự xẹp, nhưng đa phần nếu không được điều trị kịp thời, mụn sẽ kéo dài, lan rộng và để lại thâm, sẹo lõm khó cải thiện. Mụn cũng không chỉ là “chuyện tuổi teen” — người lớn vẫn bị mụn do nội tiết, stress, hoặc mỹ phẩm không phù hợp.
Lời khuyên: Nếu mụn kéo dài trên 3 tháng hoặc có xu hướng nặng hơn, bạn nên đi khám bác sĩ da liễu để tránh tổn thương da lâu dài.
2. “Chỉ cần nặn mụn là hết”
Sự thật: Việc tự ý nặn mụn khi chưa xác định đúng loại mụn và không đảm bảo vệ sinh có thể làm nhiễm trùng lan rộng, viêm nặng hơn và để lại sẹo. Đặc biệt, nặn mụn viêm hoặc mụn nang là “tấm vé” đưa vi khuẩn vào sâu trong da.
Lời khuyên: Chỉ nên lấy nhân mụn tại cơ sở uy tín, có kỹ thuật vô khuẩn, và kết hợp điều trị y khoa để kiểm soát viêm.
3. “Ăn đồ chiên rán sẽ gây mụn”
Sự thật: Chưa có nghiên cứu nào chứng minh dầu mỡ trong thức ăn trực tiếp gây mụn. Tuy nhiên, chế độ ăn nhiều đường tinh luyện và thực phẩm chế biến sẵn có thể làm tăng viêm và kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh. Ngoài ra, nếu làm việc trong môi trường nhiều dầu mỡ bám trên da (như nhà bếp), nguy cơ bít tắc lỗ chân lông sẽ cao hơn.
Lời khuyên: Ăn uống cân bằng và bổ sung rau xanh, trái cây, omega-3 sẽ giúp da khỏe hơn.
4. “Mỹ phẩm làm mụn nặng hơn”
Sự thật: Không phải mỹ phẩm nào cũng gây mụn. Các sản phẩm oil-free (không dầu) hoặc non-comedogenic (không gây bít tắc lỗ chân lông) an toàn cho da mụn. Vấn đề nằm ở việc không tẩy trang và làm sạch da kỹ lưỡng khiến cặn mỹ phẩm tích tụ.
Lời khuyên: Dùng mỹ phẩm phù hợp và làm sạch 2 bước (tẩy trang + rửa mặt dịu nhẹ) mỗi tối.
5. “Mụn chỉ do da bẩn”
Sự thật: Vệ sinh da là cần thiết, nhưng mụn không chỉ do bẩn. Nguyên nhân còn liên quan tới nội tiết, di truyền, chế độ ăn và stress. Rửa mặt quá nhiều lần/ngày hoặc dùng sữa rửa mặt tẩy mạnh còn có thể làm mất cân bằng dầu – nước, khiến da tiết dầu nhiều hơn và mụn nặng hơn.
Lời khuyên: Chỉ nên rửa mặt 2 lần/ngày, buổi sáng và tối, hoặc sau khi ra mồ hôi nhiều.
6. “Phơi nắng giúp mụn cải thiện”
Sự thật: Ánh nắng có thể làm da khô và giảm viêm tạm thời, nhưng về lâu dài tia UV sẽ làm dày sừng lỗ chân lông, gây bít tắc và tăng nguy cơ thâm, sẹo. Ngoài ra, tia UV còn phá hủy collagen, khiến da lão hóa sớm.
Lời khuyên: Luôn dùng kem chống nắng phổ rộng SPF 30+ khi ra ngoài, kể cả khi trời râm.
7. “Không cần đi bác sĩ khi bị mụn”
Sự thật: Mụn nhẹ có thể cải thiện bằng sản phẩm OTC (không kê đơn), nhưng mụn viêm, mụn bọc, mụn nang hoặc mụn kéo dài cần can thiệp y khoa. Điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ sẹo và rút ngắn thời gian phục hồi.
Lời khuyên: Đừng chờ mụn “tự khỏi”. Hãy tìm đến bác sĩ da liễu để có phác đồ phù hợp.
Các sản phẩm trị mụn tham khảo từ Zo Skin Health:
